En iyi 20 şirket...

Liderler İçin En İyi 20 Şirket




Hepimizin olduğu gibi iş dünyasına yön veren genel müdür ve CEO’ların hayallerini süsleyen, onları heyecanlandıran şirketler de var. Liderlik özelliklerini en iyi sergileyebilecekleri, gelecek vaat eden ve yönetmek için büyük bilgi ve beceri gerektiran şirketler… Capital yaptığı araştırmayla liderlerin çalışmak istediği şirketleri ortaya koydu. Önde gelen 100 CEO ve genel müdüre hangi şirkette çalışmak istediklerini sorarak Türkiye’de liderlerin gözdesi 20 şirketi belirledi. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de ilk 5’teki şirketler; Turkcell, Koç Holding ve Arçelik, P&G ve Unilever…Bu şirketler çalışana yaptıkları yatırım, itibarları ve yenilikçilikleri ile liderlerin gözdesi.

Procter&Gamble (P&G), tam dünyada üst düzey yöneticilerin hayalini süsleyen bir şirket. Neden mi? Çünkü, şirketin CEO’su A.G. Lafley’in zamanın yarısına yakınını lider geliştirmek için yaptığı işler alıyor. Lafley ve şirketin İK’dan sorumlu başkanı Dick Antoine, farklı kademelerdeki yöneticileri birlikte düzenli olarak gözden geçiriyor ve geleceğin CEO’su olabilecek olanları seçmeye ve onların önlerini açmaya çalışıyor.

Şirketin elektronik uygulamalarla desteklenen “Yetenek Geliştirme Sistemi” 3 bin tepe yöneticiye ait bilgileri içeriyor. Doğru işe doğru adam seçmek için bu sistemden faydalanılıyor. 360 derece performans sistemi ve çalışanların tüm kariyerleri boyunca katıldıkları lider geliştirme programları da şirketin ayrılmaz bir parçası.

P&G’nin bu işler için ne kadar para harcadığını tam olarak hesaplayamadıklarını söyleyen şirket yetkilileri, bütçenin dev bir tutara ulaştığını belirtmekle yetiniyorlar. Şirket, liderlik konusuna verilen önem ile ilgili tüm bu anlattığımız çabaların karşılığını da alıyor. Şirketin Pazar performansı ve finansal durumu son derece iyi durumda. Ayrıca yapılan araştırmalar P&G’nin tüm dünya çapındaki liderlerin çalışmak istediği 1 numaralı şirket olduğunu gösteriyor…

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kurumsallaşmanın şirketlerin gündeminde öncelikli yerini almasıyla profesyonel liderlere verilen önem ve talep de arttı. Çünkü, bir şirketi başarıya taşımada en kritik rol liderlerin. Yaşanan örneklere bakarak, şirketlerin ve hatta sektörlerin kaderleri onların ellerinde demek de mümkün.

Şirketlerinin başarısı ve imajını liderlere teslim edenler artık en iyi liderin peşindeler. Bu nedenle, liderleri çekecek niteliklere sahip olmak, şirketlerin vazgeçilmezleri arasındaki yerini almaya başladı. Bazı şirketler lider geliştirme programları ve sundukları olanaklarla liderler için olumlu koşullar yaratmaya çalışıyorlar. Bazıları ise ücreti ön plana çıkarıyorlar. Peki böyle bir ortamda liderler hangi şirketleri çalışmak için cazip görüyorlar?

İşte bu sorudan yola çıkarak Capital liderlerin çalışmak istediği şirketleri araştırdı.

Araştırma nasıl hazırlandı?
Burada amaç, liderlerin (CEO, başkan, genel müdür, yönetim kurulu üyesi), kendi çalıştıkları şirketler dışında hangi şirketleri çalışmak için ideal gördüklerini ortaya çıkarmak. Bu nedenle çeşitli sektörlerden 100 kadar genel müdür ve CEO düzeyindeki yönetici ile 10 insan kaynakları uzmanıyla bir anket çalışması gerçekleştirdik. Ankete katılan her bir lidere halen çalışmakta oldukları şirketler dışında çalışmayı istedikleri şirketleri sorduk.

Ardından da neden bu şirketlerde çalışmak istedikleri sorusunun yanıtını aradık. Yaptığımız anket sonucunda liderlerin çalışmayı istedikleri ilk 20 şirket ortaya çıktı. İnsan kaynakları uzmanlarından aldığımız destek ise liderlerin çalışmak isteyecekleri şirketlerin hangi özellikleriyle ön plana çıktığı yönünde oldu.

İşte Türkiye’de liderlerin çalışmak istediği ilk 20 şirket arasında Turkcell, Koç Holding, Arçelik, Unilever ve P&G ise özellikle ön plana çıkarak ilk sıralara yerleştiler.

Turkcell’i birinci yapan neden

2005 yılında Capital’in En Beğenilen Şirketler listesinde birinci olan Turkcell, “Liderlerin Çalışmak İstediği 20 Şirket” arasında da ilk sırada yer alıyor. Liderler açısından Turkcell’i cazip kılan özelliklerinin başında yeniliklere açık ve öncü olması, eğitime ve yöneticilerin gelişimine önem vermesi geliyor. Sektöründe en büyük pazar payına sahip olan bir şirketin CEO’su şöyle diyor:

“Turkcell insan kaynağına ve eğitime değer veriyor. Başarılı iş sonuçları ile büyüyor. Kültür sanata katkıda bulunuyor. Bu özellikleri nedeniyle Turkcell’de çalışmak isterim.”

Bir diğer şirketin genel müdürü ise Turkcell ile ilgili şunları söylüyor: “Teknolojide sürekli gelişime açık bir sektörde. Yaratıcı iş geliştirme ve pazarlama stratejileri uluslararası ölçekte. New York Borsası’nda işlem görüyor. Uluslararası büyüme potansiyeli ve gelişen kurumsal kültürüyle çalışmak isteyebileceğim bir şirket.”,


“Lider yetiştirme okulu”

Liderlerin çalışmak istediği şirketler listesinde ikinci sırada ise Koç Holding bulunuyor. Araştırmamıza katılan genel müdür ve CEO’lar, Koç Holding’i “lider yetiştirme okulu” olarak tanımlıyor. Koç Holding, Türkiye’de sadece yüzlerce yönetici yetiştirmekle kalmadı. Çok sayıda iş adamı da yetiştirdi. Bir zamanlar Koç Holding’de çalışan ve bugün kendi işinin sahibi olan çok sayıda isim var.

Araştırmamıza tepe yöneticiler, holdingin yarattığı markalarla sadece yurtiçinde değil yurtdışında da liderliğe oynamasını beğeniyorlar. Sürekli büyüme ve gelişmeye odaklandığı için de böyle bir holdingde çalışmak istediklerini belirtiyorlar. Hatta ankete katılan bir CEO, Koç Holding hakkındaki görüşlerini şöyle ifade ediyor:

“Koç Holding, özellikle 2005 yılı içindeki alımlarıyla gücüne güç kattı. Hedefini de tüm dünya olarak belirledi. Bu da onun çok farklı kariyer olanakları sağlayacağını gösteriyor. Ben de hem liderlerine sunduğu avantajlar hem de hedefleriyle büyük oynayan böyle bir kurumda çalışmak isterim.”


Türkiye’nin en sağlam markası
“Türkiye’nin En Beğenilen Şirketleri” sıralamasında uzun süre 1’inci olan Arçelik, bu listede üçüncü sırada yer alıyor. Arçelik’i liderlerin gözdesi yapan nedenler arasında uluslararası gelişme potansiyeli ve sağlam şirket yapısı öne çıkıyor. Şirketin son yıllarda satın aldığı markalarla güçlendiği düşünülüyor. Romanya’da Arctic, Avusturya’da Elektra Bregenz, Almanya’da Blomberg ve İngiltere’de Leisure markalarını alan, Türkiye’de ise Beko, Arçelik ve Altus markalarına sahip olan şirket, bu yönüyle liderler tarafından takdir ediliyor.

Araştırmamıza katılan pek çok lider, şirketin Türkiye’nin en sağlam yapılı markası olduğu konusunda hemfikir. Arçelik’i liderler açısından cazip kılan diğer unsurlar ise onların ağzından şöyle: “Bilgi ve teknolojiye önem veren, sektöründe lider, yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda gösterdiği başarı sayesinde imajı yüksek bir şirket. Kurumsal yönetim standartlarına sahip ve yenilikçi.”

MBA gibi iki uluslararası şirket
Liderlerin gözde şirketleri listesinde dördüncü ve beşinci sırada 2 çokuluslu dev şirket; Unilever ve P&G yer alıyor. Bu şirketlerde yetişen yöneticiler başka şirket ve sektörler tarafından adeta kapışılıyor.

Her iki şirketin de liderler tarafından çalışma anlamında cazip bulunma nedenleri de hemen hemen aynı. Örneğin, ankete katılanlar her iki şirketin de global kimlikleri ile Türk kimliğini çok güzel harmanladıklarını ifade ediyorlar. Rekabetçi ve agresif pazar politikalarını Türkiye pazarında başarıyla uyguladıklarını düşünüyorlar. Lider yetiştirme anlamında da şirketler örnek olarak nitelendiriliyor. Bir lider bu durumu şöyle anlatıyor:

“Unilever ve P&G, çalışanına güveniyor, onlara yatırım yapmaktan çekinmiyor. Liderlerin yeteneklerini ortaya koymasına fırsat veriyor. İtibarları da yüksek. Büyüklüklerinden dolayı yöneticilerine ileriye yönelik büyük fırsatlar sunabiliyorlar.”


Çalışana yatırım yapıyorlar

Anket sonuçlarını değerlendiren insan kaynakları uzmanlarına göre, liderlerin çalışmak istediği şirketlerin ortak noktalarını çalışanlarına verdiği değer, kurumsal yapıları ve itibarları oluşturuyor. Uzmanlar, tercih edilen şirketlerin genellikle çalışana yatırımı doğru stratejiler ile belirlediklerini, karşılığında da şirkete doğru yapılan işler olarak geri dönmesini sağladıklarını belirtiyor. Söz konusu tüm şirketlerin ise kurumsal yapıdaki şirketler olduğunu vurguluyorlar.

Adecco CEO’su Pembe Candaner, “Bu şirketler farkı yaratan insandır düşüncesi ile hareket ediyorlar. Çalışanına yapacağı her bir yatırımın şirket hatta ülke adına yapıldığı düşüncesini taşıyorlar. Planlamalarını istikrarlı, vizyonlarına uygun ve uluslararası arenada yer alabilecek kriterleri göz önüne alarak uzun vadede yapıyorlar. Marka olarak üstlendikleri sorumlulukları, sundukları hizmetlere yansıtmadaki başarıları da iş dünyası liderlerinden daha fazla takdir görmelerini sağlıyor ” diyor.

İtibarları da çok yüksek

“Tüm bu şirketlerin en büyük ortak özellikleri itibarlarının yüksek olması.” Bu değerlendirme PWC İK Birim Yöneticisi Murat Demiroğlu’na ait. Yöneticilerin günümüzde iş seçerken itibara daha fazla önem verdiğini belirten Demiroğlu sözlerine şöyle devam ediyor: “Yöneticiler pozisyon olarak yukarıya doğru çıktıkça neredeyse kamu hizmeti yapmaya başlıyorlar. Burada da işin sadece kârlılığı değil, sosyal sorumluluğu ve topluma katkı boyutu, toplumdaki itibarı önem kazanıyor. İşin misyonu ve vizyonuyla uyuştuklarında o işi yapmayı kabul ediyorlar.”

Kısacası, herkes gibi iş dünyası liderleri de itibarı yüksek, kamuoyu tarafından beğenilen, şeffaf şirketlerde çalışmayı istiyor. Uzmanlar böyle kurumların yöneticileri cezp etmek için yüksek değil makul ücretler önermesinin yeterli olduğunu belirtiyor.

MEHTAP ALANYALI/ALANYALI&ALANYALI YÖNETİCİ ORTAĞI

LİDERLER DE ARTIK İŞ GÜVENLİĞİNE BAKIYOR

GÜVENLİK ÜCRETTEN ÖNCE GELİYOR Çalışana yapılan yatırım, kurumsallık ve itibardan sonra liderleri şirket seçiminde motive eden diğer bir unsur ise iş güvenliği. Hatta iş güvenliği sıralamada ücretten bile önce geliyor. Aslına bakılırsa her zaman belirli bir ücret skalasından taviz vermeyen liderler için ücret diğer kademelerdeki yöneticilere oranla iş tercihlerinde sıralamanın sonlarında yer alıyordu. İş güvenliği ise ekonominin iyi olduğu dönemlerde çok fazla göz önünde bulundurulmayan bir kıstastı.

EKONOMİ ÖNCELİKLERİ DEĞİŞTİRDİ Ancak uzmanlar bugün bu durumun değiştiğini belirtiyorlar. Alanyalı&Alanyalı Yönetici Ortağı Mehtap Alanyalı, “Sanılanın aksine Türk çalışanını maaşın seviyesi değil, iş güvenliği motive ediyor. Liderler açısından baktığımızda ise artık durum farklı değil. Özellikle son yıllarda Türkiye’nin ekonomik hassasiyeti yüzünden ortaya çıkan bir güdü ile liderler için de iş güvenliği ön sıralarda yer alıyor” diyor.

BAZI LİDERLER SORUNLU ŞİRKET SEVİYOR Liderlerin şirket seçimlerinde etkili olan bir diğer unsur ise liderlik karakterleri. Çünkü her lider kendi istek ve beklentilerini karşılayabilecek nitelikteki şirketlerde çalışmayı tercih ediyor. Mehtap Alanyalı da bu noktaya işaret ediyor. Alanyalı bazı liderlerin bir şeyi sıfırdan kurmayı ya da sorunlu bir şirketi alıp iyi bir yerlere getirme mücadelesinden hoşlandıklarını söylüyor.

Bazı lider tiplerinin ise oturmuş şirketlerde çalışmak ve o şirketlerde değer yaratmak taraftarı olduğunu ifade ediyor.

LİDERLER İÇİN EN İYİ ŞİRKETLER ARAŞTIRMASI YURTDIŞINDA DA YAPILIYOR
Capital’in Türkiye için yaptığı “Liderlerin Çalışmayı İstediği Şirketler” çalışmasının benzerleri Amerika’da da var. Hewitt Associates “Liderler için “En Gözde Şirketler-Top Companies for Leaders” adlı araştırmayı 2001 yılından itibaren yapıyor. Bu araştırmada da 20 gözde şirketi belirliyor.

AMERİKALI YÖNETİCİLERİN 1 NUMARASI Hewitt Associates’in 2005 yılında kamu ve özel sektörden olmak üzere toplam 373 yönetici ile yaptığı araştırma sonucunda belirlediği “Liderler için En Gözde 20 Şirket” listesinde şu şirketler yer alıyor: 3M Company, General Electric Company, Johnson&Johnson, Dell, Liz Claiborne, IBM, P&G, General Mills, Medtronic, American Express, Capital One Financial Corporation, Whirlpool Corporation, Colgate-Palmolive

Pitney Bowes, Pfizer, FedEx, Washington Group International, The Home Depot, Avery Dennison Corporation ve Sonoco Products Company.

DÜNYA LİDERLERİNİN TERCİHLERİ Hay Group ve Chief Executives de 2005 yılında bir araya gelerek yönetici yetiştirme özellikleri ve liderlere sunduğu fırsatlarla “Liderler için En İyi Şirketler- Best Companies for Leaders” araştırmasını yaptı. Yine 20 şirketin belirlendiği bu çalışmada yer alan şirketler de şöyle: P&G, PepsiCo, IBM, General Electric, Johnson&Johnson, Dell, Microsoft, Home Depot, JP Morgan Chase, Motorola, Pfizer, FedEx, BASF, Verizon, BAE Sytems, Johnson Controls, Siemens, BP, L’oreal ve Colgate-Palmolive.

MURAT YEŞİLDERE / LİDERLER ÇALIŞACAĞI ŞİRKETİ NASIL SEÇER?

ŞİRKETİN MARKA DEĞERİ Benim tecrübeme göre liderler şirketleri seçerken birkaç kritere özel önem veriyorlar. Bunlar arasında “marka değeri” ve yapılan “operasyonun sürdürülebilirliği” ilk sırayı alıyor. Bence liderlerin çalışmak için seçtiği şirketlerin birçoğu sektörlerindeki en iyi markalar ve bu yüzden de öne çıkıyorlar.

PATRONUN VİZYONU Diğer bir konu; şirketin lideri veya liderlik tanımı. Bu koltukta şirketlerin yapısına göre genel müdür, CEO gibi profesyoneller olduğu gibi, şirket sahibi ya da patronun vizyonu büyük önem taşıyor. Aynı şekilde liderin ulaşılabilir olması, şeffaf, paylaşımcı, net iletişim tarzı ve en önemlisi de ekibinin fikirlerine ne kadar açık olduğu şirketleri liderler gözünde değerli kılıyor.

İK POLİTALARI Bir başka önemli başlık ise yetenek yönetimi, yani insan kaynakları politikalarının ne kadar yapılandırılmış, detaylı ve uygulanabilir olduğu. Bireylerin ve bunun sonucunda da organizasyonun performansını maksimize eden insan kaynakları yapılanmaları şirketlerin çekiciliğini artırıyor. Ancak tepe yöneticinin, insan kaynakları ve yetenek yönetimi uygulamalarını, kendi makro stratejisi içinde ne kadar kullandığı da en az bunun kadar önemli.

GELİŞME POTANSİYELİ Liderler kuşkusuz gelişme alanı olan şirketleri daha çok tercih ediyorlar. Hem yurtiçi ve yurtdışı kariyer olanaklarının zengin olduğu yapılar, hem de kariyer olanaklarının şeffafça paylaşıldığı ortamlarda çalışmak istiyorlar. Bunlarla birlikte şirketlerin ücret ve yan haklar, iş, sosyal hayat dengesi ve iş ortamındaki eşitlik ile ilgili politikalarının iyi olması da profesyonelleri şirketlere çekiyor

Nilüfer Gözütok
ngozutok@capital.com.tr